TÜRKİYE’DEKİ ÇEVRESEL GÖSTERGELERİN İSTATİSTİKSEL AÇIDAN DEĞERLENDİRİLMESİ
Anahtar Kelimeler:
İçme suyu, Atık su, Katı atık, Sera gazı emisyonu, Elektrik tüketimiÖzet
Son yüzyılda, çevresel bozulmaya neden olan etmenlerden biri olan insan popülasyonunda endişe verici derecede artış olmaktadır. Özellikle, nüfus artışı ile birlikte çevrede ortaya çıkan zararlı ve toksik kirleticiler küresel endişeleri uyandırmış ve çevre kirliliğini azaltmak ve insan sağlığını korumak için gerekli küresel çabaların sürdürülmesi gerekliliğini ortaya koymuştur. Bu çalışmada ile, Türkiye’deki çevresel gösterge parametrelerinin yıllara ve nüfusa göre incelenmesi amaçlanmıştır. İlk aşamada, son on yılda belediyelerde içme suyu şebekesi için çekilen toplam su, deşarj edilen atık su miktarı, toplanan atık miktarı, elektrik tüketimi ve sera gazı emisyon miktarları elde edilmiştir. Sonuçlar incelendiğinde, içme suyu arıtma tesisi sayısında yıllara göre artış olduğu, alıcı ortamlara deşarj edilen atık su miktarının 2020 yılında %27 arttığı, toplanan atık miktarı ve düzenli depolama tesisine gönderilen atık miktarının en yüksek değerine 2020 yılında ulaştığı görülmüştür. İkinci aşamada ise, istatistiksel çalışma gerçekleştirilmiş ve Türkiye nüfusu ile çevresel göstergeler arasındaki ilişki, Spearman korelasyon analizi ile belirlenmiştir. Türkiye nüfusu ile toplam elektrik tüketimi ve sera gazı emisyonu arasında pozitif yönde güçlü bir ilişki görülmüştür. Türkiye nüfusu ile toplanan belediye atık miktarı, deşarj edilen atık su miktarı ve içme ve kullanma suyu şebekesi için çekilen toplam su miktarı arasında tam korelasyon izlenmiştir